Türkiye'nin 'El Sistema'sı kuruldu bile

Bir haftadır konuşup tartışıyor, iyi niyetlerimizi yarıştırıyoruz. Meramımız, Türkiye'de El Sistema benzeri bir sistem kurulup kurulamayacağı. Biz olur mu, nasıl olur, kim yapar? diyeduralım, önceki gün Venezuela basını başlığı attı bile: "Çocuk ve Gençlik Orkestraları Sistemi'nin Türkiye'deki adı Barış İçin Müzik". Yol haritası çizilen sistem, bir yıl içinde meyvesini verecek.

Baştan başlayalım: Müzisyen ve ekonomist José Antonio Abreu'nun 1975 yılında Venezuela'da başlattığı ve kendi deyimiyle "Yoksulluk ve suçla mücadele eden sosyal bir sistem" olan El Sistema, bugün 350 bin gence ulaştı. Açılımı, Venezuela Çocuk ve Gençlik Senfoni Orkestraları Sistemi... Oluşumun önemli parçası Venezuela Simon Bolivar Senfoni Orkestrası, geçtiğimiz hafta başında İKSV organizasyonuyla İstanbul'a geldi ve iki konser verdi. Herkes tek yorumda birleşti: Müthişti.

Sistemin kurucusu Abreu da ekiple birlikteydi ama onun konser dışında da yapacakları vardı. En önemlisi, sistemin Türkiye'ye nasıl uyarlanacağı konusunda ilgilileriyle fikir teatisinde bulunmak... Bunun için bir panel düzenlendi. Sonuç: İyi niyet temennisi üzerine iyi niyet temennisi.

Bu arada Abreu, Galata'daki sokak etkinliklerini izlemiş ve Türkiye'deki birtakım oluşumlar hakkında fikir edinmişti. Geçtiğimiz salı günü birkaç başka yerle birlikte Edirnekapı'daki Barış İçin Müzik oluşumunu ziyaret etti. 20 kişilik bir Venezuela basını peşi sıra. İşte ne olduysa o ziyarette oldu. Çocuklardan ve öğretmenlerden çok etkilenen Abreu, onları Venezuela'ya davet etti. Bu ziyareti küçük bir toplantı izledi ve yol haritası hemen çizildi. Buna göre, Türkiye ve Venezuela ekibi 2 ay içinde tekrar bir araya gelecek ve bir komite oluşacak. Kasımda yapılacak detaylı bir programla ortak çalışmalar başlayacak. Barış İçin Müzik oluşumunun öğretmenleri Venezuela'ya gidecek, oranın öğretmenleri Türkiye'ye gelecek ve aynı sistem, aynı eğitim ve aynı repertuvar üzerinde durulacak. Türkiye'deki çocuklar bu eğitim paylaşımı sayesinde 36 yıllık tecrübenin eğitim metotlarından faydalanacak ve sıfırdan yetişecek. Sonra oradaki ve buradaki eşit sayıda çocuk bir araya gelip ortak bir Venezuela- Türkiye Çocuk Orkestrası oluşturacak. Seneye bu vakitler o orkestranın konserinin heyecanını yaşıyor olabiliriz.

'BİZİM KAPIMIZ HERKESE AÇIK'

Venezuela basınının yazdığı gibi Çocuk ve Gençlik Orkestları Sistemi'nin Türkiye'deki adı Barış İçin Müzik. Anlaşma yapıldı. Abreu, Barış İçin Müzik'in kurucusu Mehmet Selim Baki'ye sordu: "Tamam mı, hazır mısınız, var mısınız?" Baki cevapladı: "Biz her zaman hazırız." El Sistema'nın Uluslararası İlişkiler Koordinatörü'nün tespiti zaten ortadaydı: "Dünyanın bir sürü yerine gidip El Sistema'yı oralara yeni baştan uyarlamıştık. İlk defa zaten var olan bir oluşumla birleşiyoruz."

Barış İçin Müzik oluşumuyla ilgili Yeliz Yalın Baki de aynı fikirde: "Biz El Sistema'yı hiç bilmiyorduk en başta. Duyduğumuzda ne kadar benzer niyetlerimiz olduğunu fark etmiş ve mutlu olmuştuk. Hatta motivasyonumuz artmıştı. Bizimki de bir sosyal kalkınma modeli sonuçta. Sanatsal değil, toplumsal ve vicdani. Tabuları yıkan bir şey. 'Sadece IQ'su 139'un üzerinde olan çocuklar virtüöz olabilir' gibi tabuları yıkıyor, her şeyi altüst ediyoruz. Etmek zorundayız. Müzikal eğitimi devlet güvencesine almak, onu sosyal eğitimin bir parçası yapmak için..."

Tek bir soru: "Diğer oluşumlar alınmaz mı?" Baki'nin cevabı: "Sanmıyorum. Bu işlerle uğraşanlar çok vicdanlı insanlar. Bir de herkes farklı bir şey yapıyor ve hepsi çok kıymetli ve gerekli. Pek çok oluşumun niyeti yetenekli çocuklara destek olmak. Bizim kapımız sadece yetenekli, eğitimli ve seçilmiş çocuklara değil; herkese açık. Bizimki sosyal bir sistem. Bambaşka bir şey."


***
'Barış İçin Müzik' kömürlükte başladı

Altı sene önce Fatih'teki Ulubatlı Hasan İlköğretim Okulu'nda derslerden sonra çocuklara müzik öğretmeye başlayan Barış İçin Müzik ekibi, önce 10 - 15 kişiye akordeon dersi vermiş, daha sonra orada bulunan kömürlüğü atölyeye dönüştürmüş. Akordeonu flüt izlemiş ve 1,5 yıl önce şu anda 380 öğrencinin ders aldığı Kariye Müzesi'ne komşu binaları yapılmış. Yakın zaman önce yaylı çalgı derslerine de başlayan ekibin kurucusu ve finansörü mimar Mehmet Baki. Niyetleri birlikte yaşama kültürü oluşturmak. Kapıları sadece yetenekli, eğitimli ve seçilmiş çocuklara değil; herkese açık.

JÜLİDE KARAHAN

ZAMAN KÜLTÜR / 13.08.11