Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi kapılarını yerli ve yabancı turistlere açtı. Müzeyi ziyaret eden herkes, antik dönemle ilgili bir hikâye koyuyor cebine. Elbette herkesin hikâyesi kendine göre…
Gaziantep’te bir değişik hava. Herkes müzeyi anlatıyor birbirine. Dünyada tek diyorlar, en büyüğü bu diyorlar, ötekini solladı diyorlar. Öteki dedikleri mozaikleriyle ünlü Tunus’taki Bardo Müzesi.
Zeugma Mozaik Müzesi 30 bin metrekare alanıyla dünyanın bir numaralı mozaik müzesi oldu. Koleksiyonunda bulunan 1450 metrekare mozaik, 140 metrekare duvar resmi, 4 Roma dönemiçeşmesi, 20 sütun, dört kireç taşı heykel, bronz Mars heykeli, mezar stelleri ve lahitlerin yanı sıra yıl sonuna kadar 1000 metrekare mozaik daha restore edilince müze, 2 bin 500 metrekarelik mozaiğin sahibi olacak. Böylece dünyanın en büyük mozaik müzesi haline gelecek.
Müze binası dışarıdan renk vermiyor, pek mütevazı görünüyor. Ama içeride dünyanın en görülesi mozaik panoları… Işıklandırma, sergileme ve bilgilendirme öyle bir özenle yapılmış ki müzeyi gezen herkes o dönemde kentte yaşamış insanların inançlarını, kültürünü ve günlük yaşantısını zihninde canlandırıyor. Mimari, dekor, sokak, çeşme… O çok eski zamanlar bire bir gözünüzün önünde.
HER ŞEY ORİJİNAL HALİNDE
Müze gezisi, bulundukları şekliyle kurulmuş Poseidon ve Euphrates villalarıyla başlıyor. Mozaikler, duvar resimleri, çeşmeler, sütunlar ve duvarlar 2000 yılı kazılarında elde edilen veriler doğrultusunda orijinal yerleşimleri ve boyutlarıyla karşımızda. Villalar oluşturulurken odalara Zeugma’da bulunan heykeller ve bazı kullanım malzemeleri yerleştirilmiş ve böylece ortam hareketlendirilmiş.
Müzenin girişine Kommagene Kralı Antiokhos’un hükümranlığını pekiştirmek ve yönetim planını oluşturmak amacıyla yaptırdığı, Herakles ve Helios betimli anlaşma stelleri konulmuş. İki kabartmanın ortasında, Herakles ile Antiokhos’un tokalaşmasını gösteren stelin arkasında bulunan yazıt var. Yazıt; bir cam üzerinde, Türkçe ve İngilizce.
MÜZENİN KIYMETLİSİ MARS HEYKELİ
Müzenin kıymetlilerinden biri, 2000 yılı kazılarında Poseidon villasında bulunan Mars heykeli. Heykelin, M.S. 256 yılındaki Sasani saldırısı sırasında Poseidon villası içinde gizlendiği tahmin ediliyor. Gerçekte bir meydan heykeli olduğu bilinen Mars heykeli, Zeugma’nın koruyucusu ve meydan heykeli olarak teşhirde. 1,45 metre yüksekliğindeki heykel, 6,60 m yüksekliğinde bir sütun ve 30 cm’lik bir bazalt kaide üzerine yerleştirilmiş. Heykel, müze içindeki her noktadan görülebiliyor.
Müzenin bir diğer kıymetlisi Dionysos’un bir bölümü çalınan düğün sahnesi mozaiği. Bu mozaiğin bir bölümü 1997 yılında çalınmıştı. Çalınan bölümler dünyanın bir yerlerinde olmalı. Biraz da bu sebeple mozaiğin eksik bölümünün fotoğrafı eserin üzerine yansıtılıyor. Böylece belki biri tanır ve ihbar eder diye düşünülüyor.
TEKNOLOJİNİN NİMETLERİ BURADA!
Müze, teknolojinin nimetlerinden epey faydalanmış. Dionysos’un bir bölümü çalınan düğün sahnesinin lazer yöntemiyle yansıtılması yanında müzede pek çok üç boyutlu film gösterisi, tabanlara yerleştirilmiş ışık oyunları ve interaktif mozaik pano bulunuyor. Sinevizyon odasında Zeugma Antik Kenti’ni konu alan bir film gösteriliyor. Yere yansıtılan bir sistemle gölün içinde kaçışan balıklar görülüyor. Bir de mozaik parçalarının boşluklara doldurulmasını öngören dokunmatik oyunlar…
Çok önemli olmasına rağmen yer darlığı nedeniyle pek çok müzede bir türlü kurulamayan atölye kısmı Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi’nin önemli bir parçası. Bulunan mozaiklerin tamamlanması ve müze içinde restorasyon gerektiğinde hemen müdahale edilmesi için oluşturulan bölümde pek çok mozaik uzmanı çalışıyor. Camla çevrili atölye ziyaretçiler tarafından da izlenebiliyor ayrıca.
***
2000 YILI BİR MİLAT
Gaziantep yakınlarındaki Zeugma Arkeolojik Alanı’nda ilk yüzey araştırmaları 1931 yılında başladı. 1971 yılından bu yana Gaziantep Müze Müdürlüğü ve Gaziantep Valiliği’nin desteğiyle süren çalışmalar 2000 yılında meyvelerini verdi. O yıl ikiz villalar olarak adlandırılan Poseidon ve Euphrates villaları ortaya çıkarıldı. Bu villalarda gerçekleştirilen kazılarda yüzlerce metrekare taban mozaiği, duvar resmi, Mars heykeli ve pek çok küçük eser bulundu.
***
ÇİNGENE KIZI İKİNCİ KATTA
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi’nin ikinci katının birinci bölümünde, belleklere Çingene Kızı olarak kazınan Mainad Mozaiği için yapılan özel bir oda var. Bu oda labirent şeklinde. İçerideki ışıklandırma bilhassa Çingene Kızı’nın hüzünlü bakışlarına vurgu yapıyor.
***
30 BİN METREKARELİK MÜZE
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2008’de inşasına başlanan yeni müze binası geçtiğimiz aylarda tamamlandı ve Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi 30 bin metrekare alanıyla dünyanın bir numaralı mozaik müzesi oldu.
JÜLİDE KARAHAN
ANADOLUJET / TEMMUZ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder