‘Temellük' etme yolunda…

Son zamanlarda sıkça yolumuza çıkan 'temellük etme/sahiplenme' sanatı, genç sanatçı Özlem Şimşek'in kocaman otoportreleriyle karşımızda. Şimşek'in geçtiğimiz günlerde Galeri Zilberman'da açılan 'Epik Ayartma' isimli sergisi, eski Türk ressamların -bilhassa modern olanların- kadın portrelerine göndermeler yapıyor, hatta resimlerdeki figürlerin kılığına girip onları muzipçe taklit ediyor.

Ünlü fotoğrafçıların baş yapıtlarını yeniden fotoğraflayan Sherrie Levine'in ele aldığı eserlerden biri Edward Weston'a aittir. Fotoğrafı gören bir izleyici "Bunun orijinalini görmek isterdim..." der. Levine'in cevabı şöyle olur: "Orijinalini görünce de fotoğraftaki çocuğu görmek isteyeceksin, çocuğu görünce de sanat yok olmuş olacak." Bu hikâyeyi bize genç sanatçı Özlem Şimşek hatırlattı.

Şimşek'in geçtiğimiz günlerde Galeri Zilberman'da açılan 'Epik Ayartma' isimli sergisi de benzer bir şekilde 'temellük' etme yolunda. Şimşek, sergideki 15 kadar fotoğraf ve 3 videosunu; eski Türk ressamların -bilhassa modern olanların- kadın portrelerine göndermeler yaparak ve hatta portreledikleri figürlerin kılığına girip onları taklit ederek oluşturmuş. Bu ressamlar arasında Nuri İyem, Şeref Akdik, Mihri Müşfik, Osman Hamdi Bey, İbrahim Çallı, Abdülmecid Efendi, Halil Paşa ve Mahmut Cuda gibi önemli isimler var.

KADIN, MODERNLEŞME NESNESİ

Lacivert zemin ve parlak ışık altındaki dev fotoğraflarda Şimşek, ele aldığı portrelerin ressamlarıyla hayli koyu bir sohbet içinde. Resimleri daha önce gören ya da bir şekilde bilen izleyici bunu anlıyor hemen. Bilmeyen ve görmeyense şöyle bir irkilip garipsiyor ilk başta, sonra bulup buluşturduğu küçük kataloğa bakıp taşları yerine oturtuyor bir şekilde.

Serginin genç küratörü Selin Turam, modern Türk resminin başlangıcından 1950'lere kadar olan süreçte üretilen kadın resimlerine gönderme yaptığını hatırlatıyor sanatçıya. Şimşek'in cevabı: "Modern Türk resim tarihi Batılılaşma hareketleriyle başlıyor, yani Tanzimat dönemiyle. Tanzimat aynı zamanda Batı'ya eğitim için öğrenci gönderilmeye başlanmasının da tarihi. Hem Osmanlı hem de Cumhuriyet'in modernleşme projesinde sanat da kadın da iktidarın önemli bir temsil alanı. ... Sanatçı devletin değişiminin ve yeni yüzünün temsilcisiyse kadın da modernleşmenin en büyük sembolü ve nesnesi."

Bu durumda ideal Türk kadını imgesinin modernleşme ülküsüyle paralel bir ilerleme içine girmesi ve bunun da dönemin modern Türk resminde ayan beyan görülmesi çok doğal. Şimşek de Türk kadınının nasıl olması gerektiğine dair çizilen tabloyu/biçilen rolleri dönemin modern Türk resminde kadın imgesi sunumundan yararlanarak yansıtıyor bugüne. Onun deyişiyle, bir rolleri ifşa etme durumu bu. Biraz muzipçe... Sergi için son tarih 16 Temmuz.

***

Genç / Yeni / Farklı Yarışması

Özlem Şimşek, Galeri Zilberman'ın 2011'de düzenlediği Genç/Yeni/Farklı Yarışması ve Sergisi kapsamında Başak Şenova, Stephane Ackermann ve Yane Calovski'den oluşan seçici kurulun 358 başvuru arasından seçtiği 17 sanatçıdan biri. Selin Turam da aynı yarışma kapsamında 20'ye yakın başvuru içinden seçilen küratör.


JÜLİDE KARAHAN

ZAMAN KÜLTÜR / 04.07.2011