27 Şubat 2011 Pazar

Kendi kendini tırnaksız arama!

Bu yıl 4 Haziran-27 Kasım tarihleri arasında 54.'sü gerçekleşecek Venedik Bienali Türkiye Pavyonu'nda ülkemizi temsil edecek Ayşe Erkmen, şu günlerde yeni çalışması 'Kendi Kendine' ile Akaretler'deki Rampa'da. İsmini Google'da tırnaksız arayarak bulduğu ilgili ilgisiz görüntüleri bir araya getiren sanatçı, "Beni ilgilendiren kişisel bir tarihten sosyal ve politik bir tarihe doğru gitmek." diyor.

26 Şubat Cumartesi günü saat 14.26 itibarıyla Google'a Ayşe Erkmen yazıp görsellerde aratıyoruz ve 13.500 görüntüyle yüz yüze geliyoruz. Erkmen de aynen böyle yapmış. İsmini yazmış, görselleri seçmiş, enter'a basmış. Sonuç o an için 16.000 görüntü. Sayfa sayfa ilerledikçe 1.870'i kalmış geriye. Google'ınki de büyük abartı!

1.870 görüntünün içinde Ayşe Erkmen'in kendisi ve işleri yanı sıra bitki, çiçek, böcek, Ayşe Arman, Ajda Pekkan, Demi Moore, kediler, köpekler ve daha neler neler... 17, bilemediniz 18. sayfadan itibaren tamamen yok oluyor Erkmen. Bir bilgisayar mühendisinin dediğine göre sıralama tıklamaya göre. En çok tıklanan en önde.

Çok önemli bir ayrıntı: Erkmen aramayı tırnaksız yapmış. Tırnaklı aramadan haberi yokmuş o vakit. Tesadüfen doğruyu seçme konusunda bir örnek daha. Erkmen'in deyişiyle şöyle: "Tırnaklı arasaymışım sadece kendim çıkacakmışım. Beni ilgilendirense kişisel bir tarihten sosyal ve politik bir tarihe doğru gitmek. Benimle hiç ilgisi olmayan görseller tam da bunu yapıyor. Orada bir ilişkiler ağı kuruluyor. Benimle birlikte bir sürü ilgisiz şey dâhil oluyor işe. Aramayı tırnaklı yapsaydım ortaya çıkan sadece benim olduğum bir otoportre olurdu." Bu arada tırnaklı aramanın sayısı 7.100.

Özneden katman katman uzaklaştığımız bir sergi 'Kendi Kendine'. Sapmalar önemli. Başka bir sürü popüler görüntü içinde kayboluyor Erkmen. Bir kendi kendini araştırma işi bu. Araştırdıkça kendinden uzaklaşma...

Görüntü veri tabanlarından fotoğraf ödünç almışlığı, ödünç aldığı nesneleri sergilemişliği, işlerini o zaman dilimiyle ilintilemişliği çok Erkmen'in. Kendini böylesine merkeze almışlığı ise pek nadir. Bir, birinin ona kahve falı baktığı film bir de berberde saçını kestirdiği iş... Öyleyse bu kendine dönüş niye? Cevaplardan biri Erkmen'in ağzından şöyle: "Rampa yeni bir galeri, uzun ve büyük; kâğıt gibi. Ben burada ilk kez sergi açıyorum. Bunun getirdiği, burada hiç görülmemiş işleri tekrar gösterme isteği var."

Böyle bir retrospektif fikrinden yola çıkan Erkmen, internetten bulduğu imajları ait oldukları dijital dünyadan çıkarıp bir tür anonim otoportreye çevirmiş. İnternette gördüğümüz gelip geçici görüntüleri son kertede elle tutulur hale getiren sanatçı; bu görselleri dolaşıma koyan, onları Ayşe Erkmen adıyla ilintilendiren, böyle bir sıralamayı karşımıza diken kim diye sormuyor hiç. Buradan sonrası ziyaretçinin işi. Bu işe gönüllü ziyaretçi için son gün 26 Mart. Bir de not: Noktalama işaretlerinden menkul küçük otoportreye dikkat! O, serginin en naif işi.

JÜLİDE KARAHAN / ZAMAN KÜLTÜR

Hiç yorum yok: